Slechts zestien procent van de Nederlandse werknemers is ervan overtuigd dat hun organisatie effectief kan omgaan met verandering. Het verandervermogen van organisaties komt neer op een onvoldoende. Daarop duidt onderzoek in opdracht van Business Fitscan.

Een grote meerderheid van medewerkers bij Nederlandse organisaties heeft er weinig tot geen vertrouwen in dat hun organisatie noodzakelijke veranderingen succesvol kan doorvoeren. Het gemeten verandervermogen, uitgedrukt in de zogenoemde net change factor, komt sectorbreed uit op +4, op een schaal van -100 tot +100. Als we score in termen van een rapportcijfer vertalen en het verandervermogen 0 staat voor een rapportcijfer 5, dan is de +4 score een onvoldoende.

Dit is een zorgwekkende constatering, met name in een tijd waarin de dynamiek in de samenleving groot is en veranderingen noodzakelijk zijn om als organisatie relevant te blijven, aldus de onderzoekers.

Het lage verandervermogen wordt met name veroorzaakt door onduidelijkheid bij medewerkers over de koers van de organisatie. Zo blijkt dat slechts ongeveer de helft hiermee bekend is. Daarnaast geeft een groot deel van de ondervraagden aan dat er onvoldoende draagvlak bestaat voor verandering, waardoor er weinig urgentie wordt gevoeld om te veranderen. Slechts een vijfde vindt dat er absolute noodzaak is om te veranderen.

Bijna de helft (45%) van de medewerkers ervaart niet dat hun kennis en ervaring goed wordt gebruikt door de organisatie. Voor 40 procent geldt dat ze niet eens weten hoe ze kunnen bijdragen aan veranderingen. Eenzelfde deel is van mening dat leidinggevenden hen niet echt stimuleren en helpen bij veranderingen. En ten slotte geeft 55 procent aan belemmeringen tegen te komen die effectief veranderen in de weg staan. Het zou dus helpen als leidinggevenden medewerkers meer stimuleren en ondersteunen en als organisaties meer open staan voor veranderinitiatieven.

Leidinggevenden uit het top- en middenmanagement vinden dat de organisatie er beter voorstaat dan niet-leidinggevenden. Zo blijkt het verandervermogen in de ogen van de leidinggevenden met +12 gunstiger dan bij de niet-leidinggevenden (0). Het onderzoek verklaart dit verschil uit de omstandigheid dat leidinggevenden meer ruimte om te veranderen ervaren en een grotere betrokkenheid tonen.

Wat opvalt, is dat vier op de tien leidinggevenden de koers van de eigen organisatie niet sterk vinden, terwijl zij degenen zijn die de organisatie leiden en op koers moeten houden.

Matig ontwikkeld verandervermogen is een risico voor organisaties die voor grote uitdagingen staan en daarop moeten inspelen om relevant te blijven. Organisaties met een sterk ontwikkeld verandervermogen zijn beter in staat de noodzakelijke veranderingen door te voeren, en zijn ook aantrekkelijker voor potentiële medewerkers.

Met een net change factor van +4 scoren Nederlandse organisaties niet goed. Gezien alle veranderingen die voor de deur staan, is investeren in verandervermogen dus geen overbodige luxe.

De rol van leiderschap in het verandervermogen is groot. Het is uiteindelijk de leider, die de noodzaak aangeeft, de koers bepaalt, de kwaliteit bezit om medewerkers te betrekken, de ruimte (vertrouwen) geeft en onnodige belemmeringen weghaalt, stelt het onderzoek, dat aangeeft dat hier nog veel is te winnen. Daarmee is leiderschap een onderdeel van het probleem maar ook van de oplossing.

Over het onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd door RenM|Matrix in opdracht van Business Fitscan, dat zich toelegt op het meten en adviseren over het verandervermogen van organisaties. Er zijn voor dit Nationaal Onderzoek Verandervermogen 1.900 medewerkers en leidinggevenden ondervraagd.

Keynote

Tom Koppelman, directeur van Business Fitscan en initiator van het onderzoek, zal op CIO&CDO Insights samen met BCG-partner Nick Smaling een duopresentatie verzorgen over de noodzaak om in verandervermogen te investeren. Meer informatie en inschrijven.