Valpreventie bij patiënten is binnen zorginstellingen een belangrijke uitdaging en verantwoordelijkheid. Bestaande oplossingen, zoals alarmkoorden en op het lichaam gedragen valdetectoren, zijn doorgaans vrij inaccuraat. Loos alarm zorgt dat zorgpersoneel regelmatig onnodig in actie moet komen. Nieuwe technologie op basis van optische sensoren in combinatie met machine learning brengt hierin verandering.

De door het Nederlandse Kepler Vision Technologies ontwikkelde ‘Night Nurse’ werkt op basis van geautomatiseerde analyse van videobeelden – ook ’s nachts. “Dit is heel accuraat, veilig en waarborgt de privacy van de cliënt”, vertelt medeoprichter Marc van Oldenborgh van de tech-startup. “Mensen hoeven niet langer midden in de nacht onnodig gestoord of gecontroleerd te worden. Dit ontzorgt zowel de cliënten als het verplegend personeel.”

De technologie van Kepler Vision werkt beter dan de veelgebruikte mechanische valdetectoren. “Die reageren niet wanneer mensen langzaam in elkaar zakken, wat veel voorkomt bij ouderen”, aldus Van Oldenborgh, die Kepler begin 2018 samen met initiatiefnemer en UvA-PhD Harro Stokman oprichtte. “Bovendien geven deze apparaten vaker vals alarm.” Omdat bij Kepler Vision, totdat de alarmmelding is afgegeven, de beelden niet door mensen worden bekeken, spreken de initiatiefnemers liever over optische sensoren dan over camera’s.

Geïntegreerd

Bij de Brabantse zorginstelling Oktober, met meerdere locaties in de regio rond Eindhoven, heeft men al ervaring met de nieuwe detectie- en preventieoplossing. Deze maakt volgens adviseur informatietechnologie Jaap Veerhoek een einde aan uiteenlopende naast en door elkaar heen gebruikte domotica: automatisering van de leefomgeving die voor zorg op afstand werd gebruikt. “Een wildgroei aan toepassingen, met veelal meerdere interne eigenaren zoals de afdeling vastgoed, facilitair, ICT of de zorgverlening zelf.”

Deze niet-geïntegreerde toerpassingen zorgden bij Oktober in bijna 90 procent van de gevallen voor loos alarm, vertelt Veerhoek. “Inmiddels is het aantal meldingen voor een locatie met vier afdelingen van acht cliënten teruggebracht van 3.000 tot 300 per nacht. Dat kan dankzij Keplers Night Nurse in de toekomst nog eens verder worden beperkt tot tussen de 60 tot 80 relevante nachtelijke meldingen. Zorgpersoneel hoeft hierdoor minder vaak in actie te komen en niet langer onnodig te controleren. Verpleegkundigen kunnen zich focussen op het verlenen van de juiste zorg, waardoor het werkplezier toeneemt en de werkdruk vermindert.”

“De Night Nurse is heel accuraat, veilig en waarborgt de privacy van de cliënt”

De digitale nachtzuster van Kepler Vision adresseert de behoeften van alle belanghebbenden binnen één systeem. Dat betekent dat, na het veelal initiële contact met de zorgverlening, andere afdelingen en functies in worden meegenomen voor een integrale uitrol. Veerhoek: “De ICT-afdeling heeft daarbij vaak de rol van enabler.”

Lichaamstaal

Aanvankelijk lag de focus op gebruik van de Kepler-technologie in zelfrijdende auto’s. “Onze software is goed in staat om lichaamstaal van andere verkeersdeelnemers te lezen”, vertelt Marc van Oldenborgh. “Het idee erachter was dat een autonome auto zonder deze intelligentie nooit Amsterdam, of welke andere middeleeuwse stad in Europa doorkomt. In het Holland Paviljoen op de Consumer Electronics Show in Las Vegas hebben wij software laten zien die lichaamstaal in videobeelden kan herkennen.”

Omdat adoptie binnen deze sector een veel te langdurig traject dreigde te worden, en Kepler Vision voor de financiering niet afhankelijk wilde zijn van een of meer automerken, is gekozen voor een primaire focus op de markt voor ouderenzorg. Van Oldenborgh: “Het grootste probleem bij deze instellingen is dat mensen vallen – met alle medische problemen van dien.”

Implementatie

In 2019 raakte Jaap Veerhoek tijdens de beurs Zorg & ICT in gesprek met mensen van Kepler. Hun oplossing bleek goed aan te sluiten op de uitdagingen en visie van de Brabantse zorginstelling. “We hadden al geïnvesteerd in een goede digitale cloud-infrastructuur voor onder meer online tv. De Kepler-software kon redelijk simpel en vanaf afstand worden geïmplementeerd. Het eerste contact leidde tot een pilot, die we vervolgens verder zijn gaan uitrollen.”

Een goede bestaande infrastructuur is overigens geen harde eis. “Kepler heeft een oplossing beschikbaar voor organisaties die niet de benodigde bandbreedte en technologische basis hebben. Deze installatie werkt met een zogeheten edge device voor lokale analyse – de informatie gaat dus niet het internet over, maar blijft binnen de zorginstelling. Een eventueel alarm bij een incident wordt via de cloud naar de zorgverleners gestuurd.”

Continu toezicht

Bij Oktober is de Night Nurse gekoppeld aan het al langer operationele meldingssysteem dat gelinkt is met de mobiele telefoons van zorgverleners. “Valdetectie is via een datawarehouse geïntegreerd binnen een platform dat meldingen geeft op basis van andere sensorinformatie, zoals deursloten, trekkoordjes en de bekende rode knop”, aldus Jaap Veerhoek. “Die mogelijkheid tot integratie is een belangrijke toegevoegde waarde. Maar de oplossing kan ook stand-alone worden neergezet.”

Bij een valgevaarlijke cliënt wordt veelal de volledige omgeving gemonitord. “Dankzij een continu digitaal toezicht in meerdere ruimtes ligt iemand na een val niet langer dan één tot anderhalve minuut op de grond.” Het systeem is zelflerend, zodat het bij uiteenlopende incidenten een signaal kan afgeven. “Eerst reageerde het systeem nog niet wanneer iemand langere tijd op de grond zat. Inmiddels heeft het geleerd dan toch een melding te geven, omdat het kan betekenen dat iemand niet zelfstandig overeind komt.”

Certificering

De IT-adviseur van Oktober hecht extreem veel waarde aan privacy en heeft begrip voor weerstand tegen het gebruik van camera’s. “Er kijkt zoals gezegd slechts software naar de beelden. Daardoor kun je beter spreken van intelligente sensoren – een paar extra ogen binnen de zorg.” Een ander aspect is dat de data kan worden toegepast voor analyse van andere interne processen. “Zo monitoren we continu het gebruik van het systeem zelf. Dat levert veel nuttige informatie op.”

“Verpleegkundigen kunnen nu focussen op het verlenen van de juiste zorg”

De Kepler-technologie is NEN 7510-gecertificeerd, wat inhoudt dat de informatiebeveiliging voldoet aan de binnen de zorg geldende normen. Daarnaast is de oplossing geregistreerd als medisch hulpmiddel, wat iets zegt over de betrouwbaarheid en de zorgvuldigheid van het ontwikkelproces.

Snel opschalen

Vooruitlopend op een toenemende vraag heeft Kepler Vision gezocht naar manieren om de gegevensverwerking snel en veilig te kunnen opschalen naar mogelijk honderden tot duizenden sensoren per instelling. Kepler werkt hiertoe samen met Schuberg Philis, dat voor de Night Nurse een cloudomgeving heeft gerealiseerd.

In samenspraak met de engineers van Schuberg Philis is tevens een oplossing ontwikkeld voor eventuele bandbreedte-issues bij een (te) groot aantal parallelle streams. Van Oldenborgh: “Door de eerste verwerking op het lokale edge-device is het dataverkeer minimaal. Bovendien hoeven de ‘beelden’ niet langer over het internet naar de cloud gestuurd te worden, maar blijven deze gegevens in huis. Veel cliënten en zorgverleners vinden dit een veilig idee.”

Bredere toepassing

Waar Kepler Vision puur focust op de ontwikkeling en marketing van het product, richt Schuberg Philis zich binnen het partnership zoals gezegd op de schaalbaarheid. Zowel in termen van adoptie als qua denkbare toepassingen. “We worden steeds vaardiger in het draaien van machine learning en kunstmatige intelligentie binnen verschillende missie-kritische omgevingen”, aldus Boris Schrijver van Schuberg Philis, die verantwoordelijk is voor de technisch-operationele kant.

Hij doelt daarmee op zorginstellingen, maar ook op publieke ruimtes zoals stations en luchthavens. Tevens kunnen processen bijvoorbeeld postcentra, distributiecentra en productieomgevingen door monitoring veiliger en beter worden.