Onder invloed van technologische veranderingen, economische omstandigheden, demografische verschuivingen en de energietransitie zal de arbeidsmarkt wereldwijd tegen 2030 ingrijpend veranderen, stelt het World Ecomonic Forum in zijn Future of Jobs Report 2025. Aanpassingsvermogen en nieuwe vaardigheden zullen cruciaal zijn voor organisaties én werknemers om te kunnen gedijen in een snel veranderende wereldeconomie.

Het rapport, gebaseerd op een survey onder ruim 1.000 werkgevers wereldwijd, verwacht een structurele transformatie van de arbeidsmarkt, waarbij naar schatting 170 miljoen nieuwe banen zullen ontstaan en 92 miljoen arbeidsplaatsen zullen verdwijnen, wat resulteert in een netto toename van 78 miljoen banen tegen 2030. Functies in de ‘frontlinie’, zoals de gezondheidszorg, het onderwijs en de bouw, zullen in absolute aantallen de grootste groei doormaken, zo wordt verwacht.

Een van de meest impactvolle trends is de groeiende toegang tot digitale diensten, die tegen 2030 naar verwachting zes op de tien organisaties zal veranderen. Belangrijke technologische ontwikkelingen, met name op het gebied van AI, automatisering en energiebeheer, zullen zowel banen creëren als doen sneuvelen. Dit gaat gepaard met een groeiende vraag naar technologiegerelateerde vaardigheden zoals op het gebied van big data en cybersecurity.

Economische factoren, zoals stijgende kosten voor levensonderhoud en een verwachte vertraging van de economische groei spelen ook een voorname rol. De energietransitie is een andere essentiële drijfveer en leidt tot een groeiende vraag naar ingenieurs in hernieuwbare energie en specialisten op het gebied van elektrische mobiliteit. Daarnaast zullen demografische veranderingen, gekenmerkt door vergrijzing in landen met hoge inkomens (vooral in Europa), en een groeiende beroepsbevolking in regio’s met lagere inkomens, de vraag naar functies in de gezondheidszorg, het onderwijs en de bouw doen toenemen.

Geo-economische fragmentatie en geopolitieke spanningen kunnen de bedrijfsmodellen van een derde (34%) van de ondervraagde organisaties in de komende vijf jaar veranderen. Bijna een kwart van de werkgevers (23%) noemt toenemende handelsbeperkingen, terwijl ruim een vijfde subsidies en industrieel beleid aanwijst als belangrijke invloeden. Deze trends zijn vooral van invloed op economieën met belangrijke handelsbetrekkingen met de VS en China. Bedrijven die deze veranderingen verwachten, zullen hun activiteiten vaker offshore en re-shore uitvoeren, wat leidt tot een grotere vraag naar beveiligingsfuncties en vaardigheden op het gebied van netwerk- en cyberbeveiliging, evenals mensgerichte kenmerken als veerkracht, flexibiliteit, effectief leiderschap en sociale invloed.

Technologiegerelateerde functies vertegenwoordigen in procenten de snelst groeiende banen. Hieronder vallen big data-specialisten, fintech-ingenieurs, AI- en ML-specialisten en software- en applicatieontwikkelaars. Daarnaast behoren functies op het gebied van duurzaamheid en de energietransitie, zoals ingenieurs en specialisten op het gebied van autonome en elektrische mobiliteit tot de snelst groeiende beroepen. Daarentegen zullen dienende beroepen zoals administratieve medewerkers en directieassistenten naar verwachting in absolute aantallen het sterkst afnemen.

Analytisch denken blijft de meest gevraagde kernvaardigheid onder werkgevers: zeven op de tien bedrijven vinden dit essentieel voor 2025. Tot de snelst groeiende technologiegerelateerde vaardigheden behoren AI en big data, op de voet gevolgd door (data)netwerken en cyberbeveiliging, evenals technologische geletterdheid. Naast deze vaardigheden zullen creatief denken, veerkracht, flexibiliteit, wendbaarheid, nieuwsgierigheid, sociale invloed en een streven naar een leven lang leren naar verwachting toenemen in belang tussen 2025 en 2030.

Als vuistregel kunnen werknemers aanhouden dat bijna twee vijfde (39%) van hun huidige vaardigheden tussen 2025 en 2030 zullen veranderen of verouderd zullen zijn. Deze zogenoemde maatstaf voor ‘skill instability’ is echter lager dan in eerdere WEF-rapporten (2020: 57%; 2023: 44%). Deze verbetering kan volgens de onderzoekers worden toegeschreven aan een toenemend aandeel van de werknemers (50%) dat een opleiding, omscholing of bijscholing heeft gevolgd, vergeleken met 41 procent in het rapport van 2023.