De uitdagingen waar CIO’s en andere digitale leiders voor staan zijn enorm. Zowel in aantal als qua omvang. De neiging om deze allemaal op de traditionele manier afzonderlijk en individueel te adresseren voldoet niet langer. Duurzaamheid, diversiteit, eerlijkheid en veiligheid vormen wellicht de basis voor toekomstige businesscontinuïteit. Leiders hebben hier een taak en verantwoordelijkheid, zo bleek tijdens de pre-conference van de recent gehouden CIODAY.

“Het zijn verwarrende tijden”, stelde Arthur Govaert, voorzitter CIO Platform Nederland tijdens het alleen op uitnodiging toegankelijke voorprogramma van de door corona uitgestelde CIODAY2021. Een pandemie, oorlog in Oekraïne, een energiecrisis, problemen met bevoorrading en logistiek. Plus alle sociale en financiële uitdagingen die daarmee samenhangen maken het er allemaal niet eenvoudiger op.

“Continuïteit van de business staat bovenaan”, aldus de oud-CIO van RadboudUMC, die inmiddels is aangetreden als VP Innovation Program Manager Connected Care bij Philips. Verder staan digitale leiders voor langer lopende uitdagingen zoals het dichten van de diversiteitskloof, het optimaal benutten van de waarde van data en het realiseren van digitale oplossingen en transformaties. Niet zelden overstijgen deze agendapunten de individuele organisatie of bestuurder en vereisen ze landelijke of internationale samenwerking. “Zo kunnen we Europa sterker maken met digitale oplossingen.”

Digitale concurrentie

Neem de initiatieven rond de realisatie van eerlijke digitale concurrentie in Europa. Mede dankzij de samenwerkende CIO-platformen van Nederland, Duitsland, Frankrijk en België wordt er volgens de binnenkort afzwaaiende voorzitter beter rekening gehouden met de positie van zakelijke gebruikers in diverse wetten in voorbereiding rond vendor lock-in, eigenaarschap en toegang tot data, makkelijker kunnen wisselen van cloudprovider en eisen rond de toepassing van kunstmatige intelligentie.

“Partnering helpt om uiteindelijk impactvolle oplossingen tot leven te wekken”

Wat helpt is het delen van ervaringen en oplossingen met vakgenoten, zo concludeerde Govaert in de Hilversumse Studio 21. “Dat helpt om beter voorbereid te zijn op zaken van buitenaf zoals nieuwe wet- en regelgeving en online bedreigingen. Partnering versterkt onze digitale stem en stelt ons in staat om ons op een agile manier verder te ontwikkelen. Om uiteindelijk impactvolle oplossingen tot leven te wekken.”

Tegenstellingen overbruggen

Volgens Melanie Rieback, medeoprichter en CEO van het not-for-profit adviesbureau Radically Open Security, kunnen schijnbare tegenstellingen op politiek, maatschappelijk, economisch en technologisch gebied vanuit een holistische optiek worden overbrugd. Volgens haar zit de gewenste controle ’m juist in de openheid en transparantie in plaats van geslotenheid en geheimhouding.

Rieback leidt als CEO van Radically Open Security een samenwerkingsverband van specialisten die met hun idealen de beveiligingsmarkt willen veranderen: liefdadigheid financieren, tools en broncode vrijgeven, openheid en transparantie realiseren. Een model dat sterk afwijkt van de heersende verdienmodellen in de beveiligingsindustrie, waar iedere aanbieder vasthoudt aan z’n eigen gesloten systeem, dat ook voor de klant vaak het karakter heeft van een zwarte doos en daarmee inboet op betrouwbaarheid en afhankelijkheid schept.

Conflicterend businessmodel

Onwenselijk, omdat binnen de security concurrentie veel minder een rol speelt. “Als één Nederlandse bank te maken heeft met een aanval, dan is steevast kort daarna de volgende bank aan de beurt.” Binnen de sector wordt daarom indien mogelijk cruciale informatie over zulke gebeurtenissen onderling gedeeld. Het ligt niet in de aard van commerciële securitybedrijven om dit onderling ook te doen. “Hun businessmodel is dus in conflict met het belang van de klant.”

“Iedereen hier kan investeren in nieuwe economische en sociale modellen”

Rieback en haar mensen werken en ondernemen op basis van ‘integrity by design’, wat naast de sociale winst economische opbrengsten niet in de weg staat. Sterker: bedrijven die bij uitstek worden klaargestoomd voor financieel gewin – zoals door VC’s gefunde start-ups – blijken na verkoop een soort plofkippen. Ze zien er aantrekkelijk uit, maar ze maken het niet waar. Het is niet voor niets dat 90 procent van de start-ups faalt.

Ecosysteem creëren

Wat moeten CEO’s, CIO’s en CISO’s hier nu mee? “Al deze mensen spelen een rol bij de creatie van een ecosysteem”, zegt de security-CEO. “Iedereen hier in deze ruimte kan zijn of haar euro’s weloverwogen besteden en zo bijdragen aan een betere wereld.” Naast open source en openheid ten aanzien van security-issues wordt hier een meer op transparantie en samenwerking gericht leiderschap gevraagd. Rieback: “We kunnen investeren in nieuwe economische en sociale modellen.”

Naast de verandering die digitale leiders zelf kunnen vormgeven, hebben ze sowieso te maken met elkaar in steeds hoger tempo opvolgende ‘shocks’ in de vorm van natuurrampen, geopolitieke verschuivingen, pandemieën, sociale veranderingen en economische instabileit. Er zal volgens auteur en technologie-ondernemer Peter Hinssen door steeds meer ‘unknown unknowns’ continu een beroep worden gedaan op de veerkracht en het vermogen van aanpassing van bedrijven.

Het nooit normale

De illusie dat we na corona zouden terugvallen in het ‘oude normaal’ is volgens Hinssen vrij naïef. Het oude normaal is dood en aangezien het ‘nieuwe normaal’ vooral getekend wordt door constante verandering gebruikt hij nu de term ‘het nooit normale’. Naast de diverse aardschokken zal ook technologie zich blijven ontwikkelen, maar tevens zal het een deel van de oplossing zijn. Zeker als hierin de individu, en wellicht ook de maatschappij een stem heeft.

“Organisaties moeten gedijen in een wereld van volatiliteit en transformatie”

In dat geval zijn we terug bij het door platformvoorzitter Arthur Govaert onderstreepte belang van nationale en internationale samenwerking tussen technologieleiders, en bij de door Melanie Rieback gepropageerde radicale openheid.

Dit betekent dat bedrijven en hun leiders veerkrachtig moeten zijn om zich constant te kunnen aanpassen. “Organisaties moeten niet alleen weten hoe ze herstellen van tegenslagen, maar ook vooruit kunnen springen en gedijen in een wereld van volatiliteit en voortdurende transformatie.”