Slechts vijftien procent van de verantwoordelijken voor IT-applicaties test of implementeert volledig autonome AI-agents of overweegt het gebruik ervan. Hierop duidt onderzoek door Gartner.

Belemmeringen voor het gebruik van volledig autonome oplossingen zijn een gebrek aan vertrouwen in de leveranciers om te zorgen voor passende beveiliging, governance en bescherming tegen hallucinaties. Daarbij komt nog bezorgdheid over de gereedheid van de gebruikende organisatie zelf.

Nog geen vijfde van de respondenten heeft veel of volledig vertrouwen in het vermogen van hun leverancier om adequate bescherming tegen hallucinaties te bieden. Driekwart is echter van mening dat AI-agents een nieuwe aanvalsvector voor hun organisatie vormen. En slechts dertien procent denkt dat de organisatie over de juiste governancestructuur beschikt om agentic AI op het juiste pad te houden.

Een kwart van de respondenten denkt dat agents de productiviteit aanzienlijk kunnen verhogen. Iets meer dan de helft denkt dat de impact weliswaar aanzienlijk is, maar mogelijk niet transformatief, en een vijfde denkt dat agents marginale voordelen zullen opleveren.

Slechts veertien procent van de ondervraagden zegt dat er overeenstemming bestaat tussen de IT-afdeling, de gebruikers en het management over de problemen die AI zal oplossen. Niet verbazend, geloven deze respondenten veel sterker in de transformatieve kracht van de technologie. Ze vinden drie keer vaker dan de overige ondervraagden dat hun generatieve AI tools aanzienlijke waarde hebben.

“Overeenstemming tussen de IT-afdeling, de business en het uitvoerend management over welke problemen AI kan oplossen en hoe de waarde ervan kan worden gemeten, is cruciaal voor een succesvolle implementatie van AI, maar we zien dat deze bij veel organisaties ontbreekt”, zegt Max Goss, Senior Director Analyst bij Gartner.

Interessant is dat bij organisaties waar geen gemeenschappelijk begrip bestaat over welke bedrijfsproblemen AI kan oplossen, bijna twee keer zo vaak kantoorproductiviteit wordt genoemd als domein waar agentic AI een bijdrage kan leveren. Maar organisaties waar sterkere overeenstemming bestaat, richten zich eerder op verticale use cases zoals klantenservice, ERP en verkoop.

“Kantoorproductiviteit en de digitale werkplek zijn de standaard voor organisaties die niet goed begrijpen wat ze met agents doen, maar dat zijn niet noodzakelijkerwijs de terreinen die organisaties de meeste waarde opleveren”, zegt Goss. “Van alle respondenten stonden analytics en business intelligence bovenaan de lijst; 64 procent plaatste deze onder de top-drie terreinen die het meest beïnvloed zullen worden door AI-agenten, gevolgd door klantenservice (55%) en kantoorproductiviteit (39%).”

Hoewel de implementatietrend van agentic AI op de lange termijn minder duidelijk is, verwachten de meeste leidinggevenden niet dat agentic AI applicaties of werknemers binnen de komende twee tot vier jaar zal vervangen; slechts 12 procent denkt dat de technologie applicaties gaat vervangen en slechts 7% was het er sterk mee eens dat agents werknemers zullen vervangen binnen de aangegeven tijd.

De percentages liggen veel hoger onder degenen die het enigszins eens waren met de stelling: 34% gelooft dat AI agents applicaties zullen vervangen en 29% denkt dat deze werknemers zullen vervangen in de komende twee tot vier jaar.

“Dit is nog steeds aanzienlijk voor technologie die pas sinds 12 maanden algemeen beschikbaar is. Het wijst op zowel de hype als de angst die bestaat rond AI, met name agentic AI”, aldus Goss.

Gartner raadt organisaties aan zich bij de implementatie van agentic AI op drie zaken te concentreren:

Zorg voor een platformonafhankelijk kader voor het beheer van AI agents dat de risico’s van wildgroei vermindert en duidelijke richtlijnen, beleidsregels en controles biedt om de organisatie te helpen haar agentcapaciteiten veilig te ontwikkelen voor veel verschillende tools en domeinen.

Laat de IT-afdeling en de business afstemmen welke problemen AI agents zouden kunnen oplossen. Als het inzetten van agents in kantoorproductiviteitssuites te veel risico’s met zich meebrengt en te weinig rendement oplevert, overweeg dan terreinen die daadwerkelijk iets opleveren, zoals klantenservice of data en analytics.

Kies voor een multi-vendor-strategie. Het is te vroeg op één leverancier te vertrouwen. Organisaties moeten de mogelijkheden van ERP-, CRM- en digitale werkplekportfolio’s verkennen en gebruikmaken van leveranciers die aan hun veranderende eisen kunnen voldoen.

Over het onderzoek

In mei en juni 2025 heeft Gartner een enquête uitgevoerd onder 360 IT-applicatieleiders van organisaties in alle sectoren met ten minste 250 fulltime werknemers in Noord-Amerika, Europa en Azië/Pacific.