Genomineerd voor de CIO of the Year Award 2024

Mario Suykerbuyk heeft een track record van dertig jaar in de IT. Ooit begonnen bij Wolters Kluwer werd hij, na diverse executive rollen bij TNT en Post NL, in 2017 CIO bij Eneco. Daar liep hij zich warm voor zijn huidige positie, Director of Business Technology Organisation (BTO) bij netbeheerder TenneT, dat in zeer hoog tempo zijn netten en processen digitaliseert. Het doel daarvan is betere besluiten kunnen nemen, de netten beter benutten en klanten sneller aansluiten, wat hard nodig is voor de energietransitie.

Wat is momenteel de grootste opgaaf waar jullie organisatie voor staat?
“Zonder enige twijfel zijn dat de energie-leveringszekerheid en betaalbaarheid: zorgen dat bij jou en mij het licht aanblijft tegen acceptabele kosten. Dat eerste doen we al sinds jaar en dag en daarmee zijn we leidend in Europa. Je ziet dat ons grid meer dan 99,99 procent beschikbaar is. Dit doen we terwijl Nederland en de ons omringende landen in razend tempo elektrificeren en TenneT bijna exponentieel groeit. We hebben gewoon met een grotere vraag én aanbod naar elektriciteit te maken die door onze netten heen moet. En op dat net moeten we vraag en aanbod uit steeds meer hernieuwbare bronnen én het spanningsniveau in balans houden. Geloof me, dat is een uitdaging.

Waar vroeger de stroomvoorziening centraal was georganiseerd met een paar centrales en een elektriciteitsnet, heeft het huidige energielandschap een volkomen andere structuur. Met energie uit wind, zon, biomassa, we hebben consumenten met zonnepanelen op daken, elektrische auto’s en warmtepompen om maar een paar dingen te noemen. Het is een mix die ervoor zorgt dat onze energieleveringsbetrouwbaarheid complexer wordt. En als laatste – ik noemde het al en dit wordt steeds belangrijker – moeten we de energietransitie betaalbaar houden. De bomen groeien niet tot in de hemel. Dat zijn eigenlijk de grootste uitdagingen die we zien.”

Welke rol spelen IT, data en digitalisering hierin?
“Data, IT en digitaal zijn de randvoorwaarden maar zijn tegelijkertijd zijn ze allesbepalend in de energietransitie. Aan de ene kant voor detectie van bijvoorbeeld verstoringen in ons netwerk, zodat we sneller kunt ingrijpen om die leveringszekerheid te kunnen garanderen. En dus installeren we allerlei sensoren in het hele netwerk. Voorheen waren dat enkele sensoren die een paar signalen gaven per uur. Inmiddels zijn dat sensoren in veel van onze technische componenten die voortdurend ‘vertellen’ hoe het met het component en ons netwerk gaat. En daarbovenop moeten we ook iets met die enorme berg informatie doen [van die sensoren]. Dus daar zie je een enorme toename, met name in de laatste twee jaar.

“Met behulp van de sensoren en met informatie over wind, regen, temperatuur én slimme algoritmen kunnen we nu besluiten dat er ergens extra vermogen over een verbinding kan”

Aan de andere kant zie je dat er veel meer elektriciteit over het net moet. Dat kun je oplossen door dikkere kabels te leggen of meer lijnen te trekken, maar je kunt ook slimmere algoritmes inzetten zodat je het net beter kunt benutten. Met behulp van de sensoren in ons net en met informatie over wind, regen, temperatuur én slimme algoritmen, kunnen we nu besluiten dat er ergens nog wat extra vermogen over een verbinding kan. Dynamic line rating noemen we dat. Zo zorgen we ervoor dat we ons grid beter benutten en dus minder hoeven te bouwen. Bouwen kost veel geld en voornamelijk veel tijd, die hebben we gewoon niet.

Zo hoeven we niet exponentieel te groeien en miljarden te investeren in kabels, lijnen en andere infrastructuur. Met intelligentie in ons net en slimme algoritmes benutten we het net beter en kopen wij extra tijd voordat het net moet worden uitgebreid. Het lukt ons steeds beter om dit soort innovaties snel operationeel te krijgen. Dat is niet alleen een technische uitdaging, het heeft ook een menselijke kant. De operatie, onze interne klanten, moet vertrouwen krijgen in dit soort technologie. Wij hebben veel aandacht voor deze veranderingen en maken de operatie stap voor stap bekend met de mogelijkheden van AI en digitalisering. De grootte van de stap wordt bepaald door de operatie zelf. We zien dan vaak dat waar eerst terughoudendheid is, deze omslaat in enthousiasme.

Met data, IT en digitaal en de integratie van IT en OT betreden we ook domeinen die redelijk nieuw voor ons zijn, zoals predictive maintenance. Onderhoud dat bijvoorbeeld één keer per jaar werd gepland, doen we nu op basis van de data die we vanuit ons netwerk ontvangen. Daarmee weten we niet alleen meer over ons net, we brengen zo ook de kosten naar beneden. Op onze substations – de grote transformatoren – willen wij in de toekomst een deel van de inspecties met robots gaan doen. Die lopen dan rond en kijken of componenten onderhoud nodig hebben. Op termijn digitaliseren wij ons hele grid in real time. Op dit moment doen we inspecties met helicopters en drones door het maken van opnamen, 14.000 beelden per kilometer, maar er zijn plannen om inspecties te doen van onze masten, lijnen en andere assets met behulp van satellietbeelden.

Wat is jouw invalshoek als leider?
“In mijn visie zijn business en IT één. De focus van de technology-organisatie op de end-to-end-processen is key. Hierbij is de TenneT business leidend, deze bepaalt de objectives en key results; er moeten klanten aangesloten worden, verbindingen gerealiseerd, 2-Gigawatt transformatoren op zee gebouwd. De IT organisatie helpt de business om deze doelen mogelijk te maken. IT en de business moeten naadloos in elkaar overvloeien om deze businessdoelen te halen. Ik ben misschien wel een atypische CIO; ik zit volledig aan die business-kant en stuur primair op business-output. Dat heeft een consequentie voor je IT-organisatie. Daarvoor moeten IT’ers binnen TenneT de taal van de business spreken.

Ik heb daarom ook eigenlijk geen aparte IT-strategie of digital-strategie. Wat ik wel heb, is een TenneT-strategie waarin IT geïntegreerd is: leverzekerheid, garanderen, sneller bouwen, beter benutten van ons grid en het betaalbaar houden. En daar zitten een aantal consequenties in voor wat je dan moet doen met je grid en de IT.”

Waar ben je trots op?
“De betrouwbaarheid van de energieleverantie in Nederland, daar ben ik heel trots op. Zeker ook omdat we een mega-versnelling hebben doorgemaakt de laatste twee jaar. Het heeft natuurlijk wel te maken met dat we van het gas af gaan en met alles wat er nu in de wereld gebeurt. Ik heb ook bij bedrijven gewerkt waar elk dubbeltje omgedraaid moest worden, dat je om de marge overeind te houden eigenlijk alleen de kosten naar beneden kon krijgen. Of bij een bedrijf dat helemaal op de customer journey zat en dan een top-line growth van twee of drie procent wist te realiseren. Maar wat er bij TenneT gebeurt, gaat gepaard met enorme investeringen en groei. En dat geeft echt een heel andere dynamiek in een organisatie. Ik ben ook trots op alle collega’s van BTO die dit mogelijk maken.”

“Ik ben misschien wel een atypische CIO; ik zit volledig aan die business-kant en stuur primair op business-output. Dat heeft een consequentie voor je IT-organisatie”

Voor welke uitdagingen sta je als leider nog en hoe ga je die proberen op te lossen?
“IT blijft een cruciale rol spelen. We hebben ingezet op een platformstrategie. Het verankeren van al die business value en ervoor zorgen dat collega’s binnen de organisatie gebruik maakt van de digital tooling die wij beschikbaar stellen. En dat iedereen ook gaat denken op die manier. Dat is een cultuuromslag. Het bedrijf is geënt op heel veel engineering en bouwen, bouwen, bouwen. Wij moeten dat in balans brengen. Dat betekent ook een verschuiving in skillsets en competenties die nodig zijn in de organisatie. Het uitbouwen van dat ecosysteem, samen met partners en marktpartijen, moet er toe bijdragen dat de energietransitie daadwerkelijk plaatsvindt. Dat maakt mijn speelveld super breed. Dat in goede banen leiden en samen zorgen dat de leveringsbetrouwbaarheid overeind blijft. En het allemaal betaalbaar houden, dat zie ik als de grootste uitdaging de komende jaren.”

Wat is je motto? Heb je aanbevelingen voor je vakgenoten?
“Ik heb altijd bij bedrijven gewerkt waar aandeelhouderswaarde, marge en kostendruk belangrijk waren. Op een gegeven moment kom je op een bepaalde leeftijd, dan zoek je naar een purpose. Daar heb ik heel bewust zes, zeven jaar geleden gekozen voor de energiewereld. It’s all about making impact. En dan niet alleen impact in de rol die je dan hebt als verantwoordelijke voor IT of binnen het bedrijf waar je voor werkt, maar ook daarbuiten. Dat maakt mijn werk supergaaf. Omdat de beslissingen die je neemt met je team en de raad van bestuur directe invloed hebben op de toekomst van ons allemaal. Ik voel die verantwoordelijkheid en die geeft mij de extra drive om de dingen goed te doen.”

Dit jaar vieren we dat de CIO community twintig jaar bestaat. Wat is voor jou een punt van inflectie geweest?
“Ik zit dertig jaar in de IT. In het begin klonk het: ‘IT moet in de board’ en dat soort dingen. Alles is wel een beetje voorbijgekomen. Maar trends die de laatste twee, drie jaar echt groter geworden zijn en enorm versnellen: de platform-economie met cloud en AI data-platformen. Dat heeft een omslag gebracht waardoor we niet meer allemaal losse applicaties bouwen, maar juist gebruik maken van de kracht van die gestandaardiseerde platformen.

De opkomst van AI heeft een enorme impact. Twee jaar geleden was het nog een beetje ‘spielerei’, maar nu is de vraag niet meer óf je het gebruikt, maar hóe. Je ziet ook het direct impact heeft op je primaire processen. En het mooie eraan is dat je het, met de juiste guidelines, uiteindelijk in handen geeft van de eindgebruiker, die aan de business-zijde aan de knoppen zit. In handen van de business gaat dit ook veel sneller vliegen dan als instrument in handen van een stel IT’ers zoals in het verleden.

En we hebben het er eerder niet over gehad, maar juist voor een bedrijf als TenneT, verantwoordelijk voor een belangrijk deel van de energievoorziening in Nederland, is cyber resilience van het grootste belang. We moeten een focus op security hebben die rijkt tot in de haarvaten van BTO. Het is het vertrekpunt voor alles wat wij doen. Dus kort samengevat: platformen, AI en cyber resilience. Dat zijn voor mij de werkelijke game changers.”