Hoe CIO’s invulling geven aan een groene toekomst

De noodzaak om duurzaamheid te integreren in bedrijfsstrategieën is sterker dan ooit. De intensiteit van wet- en regelgeving (o.a. CSRD/CSDDD) en samenwerking met (toe)leveranciers betekent dat duurzaamheid verankert raakt in een bedrijfsstrategie, en als afgeleide daarvan de IT-strategie. Voor CIO’s is het essentieel om niet alleen te focussen op technologische innovatie, maar ook op de impact die hun IT-strategieën hebben op duurzaamheidsvraagstukken. Dit maakt de rol van de CIO meer dan ooit tot een strategische factor in de verduurzaming van organisaties. Maar niet iedere CIO benadert deze uitdaging op dezelfde manier.

Nyenrode Business Universiteit heeft onderzocht hoe CIO’s omgaan met duurzaamheid en onderscheidt daarbij vier archetypen, gebaseerd op de proactieve of reactieve aanpak van CIOs en hun strategische invloed. Deze archetypen – de Visionaire Architect, de Compliance Stuurman, de Veranderaar en de Efficiëntiebewaker – vertegenwoordigen elk unieke sterke punten en uitdagingen in hun bijdrage aan duurzame IT-dienstverlening. Herken jij je hierin? Wie weet kunnen de aanbevelingen inspireren op je eigen weg naar CIO-leiderschap.

Typologie van de impact die CIO’s kunnen hebben op duurzaamheidsinitiatieven

1. De Visionaire Architect: duurzaamheid als kernstrategie
De strategisch proactieve CIO – beter bekend als de Visionaire Architect – neemt een leidende rol in het integreren van duurzaamheid in de IT-strategie. Deze CIO is sterk betrokken bij strategische beslissingen en ziet duurzaamheid niet alleen als doel, maar als een integraal deel van de bedrijfsgroei. Door duurzame IT-praktijken door de hele organisatie te integreren, zorgt de Visionaire Architect dat technologische innovatie de realisatie van duurzaamheidsdoelen versnelt.

Aanbevelingen:

• Stimuleren van groene IT-initiatieven: de CIO moet het voortouw nemen bij het uitbreiden van groene IT-praktijken door initiatieven te ondersteunen die bijdragen aan duurzaamheid. Dit omvat het bevorderen van circulaire IT-processen (zoals het hergebruiken en recyclen van IT-apparaten) en het verminderen van e-waste door apparaten langer in gebruik te houden en hergebruik te faciliteren.
• Integratie van duurzaamheid in technologische innovaties: de Visionaire Architect benut duurzaamheid om bedrijfsmodellen toekomstbestendig te maken en digitale transformatie te versnellen. Door duurzaamheid in IT-innovaties te verankeren, creëert de CIO kansen die technologie en groei duurzaam verbinden, en positioneert IT als een kern van de duurzame ontwikkeling van de organisatie.

2. De Compliance Stuurman: focus op regelgeving en naleving
De strategisch reactieve CIO, of de Compliance Stuurman, benadert duurzaamheid vooral vanuit een nalevingsperspectief. Ondanks dat deze CIO duurzaamheid serieus neemt, ligt de focus op het naleven van duurzaamheids regelgeving. De Compliance Stuurman houdt hierbij de status quo van de bestaande IT-strategie in stand. Hierdoor ontstaat een gemiste kans om de strategische positie aan te wenden voor het initiëren van een meer duurzame IT- en data visie.

Aanbevelingen:

• Leiderschapsontwikkeling: aandacht voor het herkennen van strategische kansen op het gebied van duurzaamheid kan deze CIO ondersteunen in het omarmen van een actievere benadering.
• Samenwerking met C-Suite: door zich samen met andere leidinggevenden op duurzaamheid te richten, kan de Compliance Stuurman geleidelijk verschuiven van naleving naar strategisch initiatief.

3. De Veranderaar: duurzaamheidsinitiatief op afdelingsniveau
De niet-strategisch proactieve CIO, oftewel de Veranderaar, is gepassioneerd over duurzaamheid, maar heeft geen formele strategische rol binnen de organisatie. Vaak neemt deze CIO zelf initiatief om duurzame praktijken binnen de IT-afdeling te implementeren. Dit draagt bij aan lokale impact, zoals energie-efficiëntie en minder e-waste. Toch reikt de invloed van de Veranderaar zelden verder dan de eigen afdeling.

Aanbevelingen:

• Strategische rolvergroting: door de Veranderaar op een strategische positie te plaatsen, kan de organisatie profiteren van hun groene IT-initiatieven op bredere schaal.
• Leiderschapskansen: aandacht voor bedrijfskundige ontwikkelingen, en de invloed hiervan op de organisatiestrategie, kan deze CIO helpen om duurzame inspanningen effectiever te communiceren binnen de organisatie.

4. De Efficiëntiebewaker: focus op operationele duurzaamheid
De niet-strategisch reactieve CIO, ook wel de Efficiëntiebewaker, houdt zich bezig met duurzaamheid als onderdeel van het dagelijkse IT-beheer. Deze CIO ziet duurzaamheid als een manier om de operationele efficiëntie te verbeteren, maar heeft geen strategische positie binnen de organisatie. De Efficiëntiebewaker zorgt dat IT-processen voldoen aan de basisvereisten voor duurzaamheid, zoals energiebeheer en resource-optimalisatie.

Aanbevelingen:

• Gebruik van duurzaamheids-KPI’s: door specifieke duurzame metrieken in te voeren, kunnen deze CIO’s meer structuur en focus aanbrengen in hun werk, wat hun duurzame impact vergroot.
• Bewustwording en educatie: door aandacht te besteden aan de laatste duurzame trends en technologieën, wordt de Efficiëntie Bewaker geïnformeerd over mogelijkheden en kan de CIO inspelen op nieuwe duurzaamheidsinitiatieven.

Een toekomstgerichte CIO voor duurzame groei

Ongeacht het archetype, speelt elke CIO een waardevolle rol in de duurzaamheidsstrategie van hun organisatie. Of ze nu leidende, nalevende, initiatiefrijke of efficiënte benaderingen hanteren, hun bijdrage is cruciaal voor een toekomstgerichte en duurzame organisatie. Door hen aan te moedigen duurzaamheidsdoelen te omarmen, en initiatieven te ontwikkelen, dragen zij bij aan een groenere en duurzamere IT-toekomst.

Verantwoording van het onderzoek

Het onderzoek is gebaseerd op interviews met 14 CIO’s die werkzaam zijn in verschillende sectoren. Het onderzoek werd uitgevoerd door een onderzoeksteam bestaande uit Leon Paaijmans Strategisch Sales Executive voor Digitalisering en Duurzaamheid, Ronald Jeurissen (hoogleraar Bedrijfsethiek, Nyenrode Business Universiteit) en Albert Plugge (hoogleraar ESG Transformatie en Digitale Innovatie, Nyenrode Business Universiteit).